O κώδικας δεοντολογίας του ΣΕΟΒ είναι ένα σύνολο κανόνων που αφορούν στην καλή συμπεριφορά. Προάγει την καλή εικόνα των Οδηγών Βουνού δημοσίως, ενώπιον των πελατών τους και διαφόρων ιδρυμάτων και την έντιμη σχέση μεταξύ τους.
2.1 Το πεδίο επαγγελματικής δράσης του Οδηγού Βουνού, όπως αυτό ορίζεται από τα διεθνή πρότυπα, περιλαμβάνει:
Με την κατάλληλη επιπλέον εκπαίδευση ο Οδηγός Βουνού μπορεί να επεκτείνει περαιτέρω την επαγγελματική του ενασχόληση (π.χ. έργα σε ύψος, καταβάσεις φαραγγιών κλπ), εφόσον αυτή η επαγγελματική ενασχόληση δεν αντιτίθεται σε εθνικούς ή διεθνείς κανονισμούς.
2.2 O Οδηγός Βουνού στα πλαίσια παροχής υπηρεσιών εκπαίδευσης, διδάσκει τις δραστηριότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 2.1. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί τις πιο ενδεδειγμένες μεθόδους διδασκαλίας. Προσφέρει στους εκπαιδευόμενούς του κατάλληλες συνθήκες μάθησης, καθώς γίνονται πιο ανεξάρτητοι. Μπορεί να τους αφήσει να σκαρφαλώσουν επικεφαλής ή ως ανεξάρτητη σχοινοσυντροφιά, εφόσον δε διακινδυνεύουν άσκοπα. O αριθμός των εκπαιδευομένων τους οποίους θα έχει υπό την ευθύνη του δεν πρέπει να ξεπερνά τη δυνατότητα επίβλεψής του.
2.3 O Οδηγός Βουνού ηγείται (οδηγεί) ή συνοδεύει ένα πρόσωπο ή μια ομάδα. Αποφασίζει για τον αριθμό των συμμετεχόντων σύμφωνα με τις τοπικές συνήθειες και/ή κανόνες, σύμφωνα με τις ικανότητες των πελατών του, το βαθμό δυσκολίας, τον κίνδυνο, το μήκος της διαδρομής και τις κλιματικές συνθήκες του βουνού.
2.4 Ο Οδηγός Βουνού μπορεί να λειτουργήσει ως τεχνικός σύμβουλος για τα μέλη της ομάδας του, για δήμους και άλλες ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις, στο πεδίο των ικανοτήτων του, ιδιαίτερα όσον αφορά στην οργάνωση εκπαιδεύσεων, αποστολών, διδακτικών συνεδριών, ενώ μπορεί να λειτουργήσει και ως επιβλέπων σε εργασίες και μελέτες.
2.5 Το πεδίο απασχόλησης του Οδηγού Βουνού αφορά σε:
Βουνά και κορυφές μεγάλου υψομέτρου, περιοχές περιπέτειας, ορθοπλαγιές βράχου, χιονιού, πάγου και μικτού πεδίου καθώς και περιοχές με κάθε είδους χιονοκάλυψη, όπως πλαγιές με χιόνι για χιονοδρομία (σκι).
Όλες τις τεχνητές και φυσικές δομές οι οποίες επιτρέπουν στον Οδηγό Βουνού να εφαρμόσει τις τεχνικές του δεξιότητες σε δραστηριότητες οι οποίες διεξάγονται σε οργανωμένες και μη δομές όπως οι ορθοπλαγιές, τα μπούλντερ, οι τεχνητές πίστες, τα χιονοδρομικά κέντρα κ.λπ.
2.6 O Έλληνας Οδηγός Βουνού μπορεί να εξασκεί τις δραστηριότητές του σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό σύμφωνα με τις κατά τόπους νομοθεσίες και εργασιακά πλαίσια. Όταν το κάνει αυτό, πρέπει να ενημερώνεται, να κατανοεί και να σέβεται τα τοπικά δεδομένα, ήθη και κανόνες, όπως για παράδειγμα αυτοί περιγράφονται στους πιο κάτω συνδέσμους:
https://theuiaa.org/documents/members/UIAACodeofEthics2018.pdf
2.7 O Οδηγός Βουνού σέβεται τα όρια των πεδίων δραστηριοποίησης άλλων επαγγελματικών ομάδων και ακολουθεί τις ισχύουσες νομικές αξιώσεις.
3.1 O Οδηγός Βουνού μπορεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας ή ως υπάλληλος.
3.2 Μπορεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας για ένα ίδρυμα. H θέση του, του επιτρέπει να διατηρεί την αυτονομία του όσον αφορά την οργάνωση της δουλειάς του.
3.3 Ανεξάρτητα από τη θέση του ο Οδηγός Βουνού είναι υπεύθυνος για όλες τις αποφάσεις του και πρέπει ν’ απορρίπτει οποιοδήποτε εγχείρημα είναι παρακινδυνευμένο κατά την κρίση του ή φαίνεται ηθικά αμφίβολο.
Σε περίπτωση προβλήματος το οποίο αφορά στην ιδιωτική ή δημόσια ασφάλεια πληροφορεί τους υπεύθυνους οργανισμούς. Μπορεί ν’ ανατρέξει στον Κώδικα Δεοντολογίας του ΣΕΟΒ και/ή στους τοπικούς κανόνες και έθιμα.
3.4 Ως υπάλληλος υπόκειται στις εντολές του εργοδότη του εφόσον αυτές δεν αντίκεινται στην παράγραφο 3.3.
4.1 Όλες οι δραστηριότητες του Οδηγού Βουνού απαιτούν προσοχή, πλήρη επίγνωση και σεβασμό όσον αφορά στην εκτίμηση των συνθηκών και των ικανοτήτων των πελατών του ή των εκπαιδευομένων του. Ένας βαθμός εγγενούς ρίσκου είναι αναπόφευκτος στο πεδίο δραστηριοτήτων του Οδηγού Βουνού. Ο Οδηγός Βουνού δεν μπορεί να διαβλέψει τον ακριβή κίνδυνο, ούτε έχει το δικαίωμα να εγγυηθεί απόλυτη ασφάλεια στους πελάτες του.
4.2 O Οδηγός Βουνού πρέπει να ενημερώνεται για τις τρέχουσες συνθήκες και να χρησιμοποιεί τον κατάλληλο και σύγχρονο εξοπλισμό ανάλογα με την επικρατούσα κατάσταση.
4.3 Όταν εργάζεται, ο Οδηγός Βουνού φέρει πάντα μαζί του υλικό για την παροχή πρώτων βοηθειών ή έχει άμεση πρόσβαση σε αυτό. Το ίδιο ισχύει για όλα τα υλικά που είναι απαραίτητα για ν’ αναλάβει υπεύθυνα την αντίστοιχη δραστηριότητα.
4.4 Ο Οδηγός Βουνού εκσυγχρονίζει συνεχώς τις γνώσεις και τις τεχνικές του δεξιότητες, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας, της διάσωσης και του προσανατολισμού.
4.5 Στα βουνά απαντά στις ερωτήσεις άλλων ορειβατών. Πληροφορεί τους συναδέλφους του καθώς και συναφείς επαγγελματίες (όπως Συνοδούς Βουνού, αποφοίτους ΤΕΦΑΑ κλπ) και τους κατάλληλους οργανισμούς για ρίσκα και υπερβολικούς κινδύνους που έχει ανακαλύψει στη διάρκεια της εξόρμησής του.
4.6 Σε περίπτωση ατυχήματος ο Οδηγός Βουνού πληροφορεί το πλησιέστερο κέντρο διάσωσης ή αναθέτει σε κάποιον άλλο να το κάνει. Όπου αυτό είναι εφικτό, πρέπει να βοηθά με λογικό τρόπο ανθρώπους που είχαν ατύχημα, υπό τον όρο ότι αυτό δεν θα εκθέσει σε κίνδυνο τους δικούς του πελάτες ή εκπαιδευομένους καθώς και τον εαυτό του.
4.7 Με τη συμπεριφορά του ο Οδηγός Βουνού συνεισφέρει στην προστασία της φύσης.
4.8 Οι Οδηγοί Βουνού πρέπει να επιδεικνύουν αφοσίωση και αλληλοβοήθεια. Πρέπει ν’ αποφεύγουν ειδικά τους μεταξύ τους «αγώνες» και την αμοιβαία αύξηση του βαθμού επικινδυνότητας, η οποία προκαλείται από τον ανταγωνιστικό τρόπο σκέψης.
4.9 Στα πλαίσια των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων ο Οδηγός Βουνού αναγνωρίζεται φορώντας σε εμφανές σημείο το σήμα των Οδηγών Βουνού. Πρέπει επίσης να φέρει πάνω του την κάρτα μέλους του ΣΕΟΒ.
4.10 Οι παράγραφοι 4.2 έως και 4.8 ισχύουν και για αθλητικές αλπικές δραστηριότητες οι οποίες δεν πραγματοποιούνται στη διάρκεια επαγγελματικής δράσης.
4.11 Ο Οδηγός Βουνού προσπαθεί ν’ αποκτήσει και να διατηρήσει καλές σχέσεις με τους ανθρώπους οι οποίοι σχετίζονται με το επάγγελμά του.
5.1 O Οδηγός Βουνού έχει καθήκον να φροντίζει και να υπολήπτεται τους πελάτες του.
5.2 Οι πελάτες πρέπει να ενημερώνονται για το γεγονός ότι υπάρχουν εγγενείς κίνδυνοι στις δραστηριότητες που επιχειρούνται με Οδηγούς Βουνού. Πρέπει να προσδιορίζονται οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι.
5.3 Πρωταρχικός στόχος του Οδηγού Βουνού είναι να προσφέρει μια αξιόλογη και ευχάριστη εμπειρία στους πελάτες του. Επειδή ο Οδηγός Βουνού φροντίζει πρωταρχικά για την ασφάλεια των πελατών του, οι προσδοκίες και οι ικανότητές τους πρέπει ν’ αντισταθμίζονται με τις πραγματικές συνθήκες που απαντώνται.
5.4 Όταν ο οδηγός βουνού συνοδεύει ή εκπαιδεύει ανήλικους, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, σε θέματα που αφορούν στην ασφάλειά τους.
5.5 Ο Οδηγός Βουνού πρέπει πάντα να προσέχει και να διασφαλίζει ότι έχουν διατυπωθεί σαφείς συμφωνίες με τον πελάτη ή τον εκπαιδευόμενο, για παράδειγμα: στόχος της εκδρομής, αμοιβή του Οδηγού (ακόμα κι αν η διαδρομή αλλάξει ή σταματήσει), επιπρόσθετα έξοδα κ.λπ.
5.6 Διδάσκει στους πελάτες του υπεύθυνη συμπεριφορά ανάλογα με τις συνθήκες και αναπτύσσει την ικανότητά τους για αυτοκυριαρχία και ευθύνη του εαυτού τους. Επιβεβαιώνει το επίπεδο τεχνικών δεξιοτήτων και φυσικής κατάστασης των πελατών του κι ελέγχει τον εξοπλισμό τους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη δραστηριότητα.
5.7 Αν ο Οδηγός Βουνού πρέπει, για παράδειγμα, να βοηθήσει ή να οργανώσει μια διάσωση ή αν απαιτούνται οι ειδικές τεχνικές των Οδηγών Βουνού, επιτρέπεται ν’ αφήσει τους πελάτες ή τους εκπαιδευόμενούς του μόνους στα βουνά. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η υπεύθυνη εκτίμηση της κατάστασης.
5.8 Η απόφαση να σταματήσει μια εξόρμηση ή να αλλάξει μια διαδρομή είναι απόφαση αποκλειστικά του Οδηγού Βουνού όταν τίθενται θέματα ασφάλειας. Θα πρέπει ωστόσο ο Οδηγός Βουνού να εξηγήσει το συντομότερο δυνατόν τους λόγους της απόφασής του στους πελάτες του ή στους εκπαιδευόμενούς του.
ΣΕΟΒ | Σωματείο Ελλήνων Οδηγών Βουνού
Το ΣΕΟΒ στα πλαίσια της επιμόρφωσης των μελών του αλλά και της έγκαιρης προετοιμασίας των υποψηφίων Οδηγών Βουνού, θα διοργανώσει τον Δεκέμβριο του 2025 Ski Camp, σε χιονοδρομικό κέντρο των Άλπεων.